Author: angela@liv.fo

INNKALLING – til ársaðalfund í Umboðsráðnum LÍV (Ognarfelagið LÍV)

Við hesum verður innkallað til ársaðalfund hjá Umboðsráðnum LÍV týsdagin tann 22. apríl 2025, kl. 10.00 á Hotel Hilton Staravegur 13, 100 Tórshavn.

Dagsskráin er sambært § 17 í viðtøkunum.

Til ber at tilmelda seg til aðalfundin við at senda ein teldupost til emilia@liv.fo. Freist at melda seg til aðalfundin sambært § 6, stk. 2 í viðtøkum felagsins er 14. apríl kl. 10:00.

Formansskapurin í Ognarfelagnum LÍV

Í næstum flyta vit í nýtt høvuðssæti á Óðinshædd.

Tí skipa vit fyri eini navna- og búmerkjakapping. Hevur tú uppskot um, hvussu nýggja høvuðssætið á Óðinshædd skal eita ella uppskot um búmerkið, ið skal prýða bygningin, hevur tú møguleika at royna teg í kappingini.

Nýggi bygningurin er í trimum hæddum. Norðoya Sparikassi og LÍV fara at leiga ávikavist niðastu og ovastu hæddina, meðan miðhæddin ætlandi verður skrivstovuhotell, sum passar væl til smærri feløg og fyritøkur.

Vit kunnu hugsa okkum, at bygningurin hevur eitt stutt og fangandi navn, og eitt búmerki, sum hóskar væl til virksemið í bygninginum.

Øll kunnu vera við í kappingini, og einki mark er fyri, hvussu nógv uppskot tú kanst senda inn. Tað er ongin treyt at hava uppskot um bæði navn og búmerki. Tú kanst senda uppskot um navn, um búmerki ella bæði tvey.

Virðisløn upp á kr. 5.000 verður latin fyri besta navn og 5.000 kr. fyri besta búmerki.

Ein dómsnevnd verður sett til at meta um uppskotini.

Dómsnevndin tilskilar sær rætt til frítt at velja millum uppskotini – eisini til einki at velja, umframt at tillaga og/ella samanseta ymisk uppskot.

Send títt uppskot við frágreiðing til kapping@liv.fo áðrenn 14. apríl 2025.

Upplýs navn, bústað og telefonnummar í teldupostinum.

Ert tú við í kappingini, gevur tú LÍV samtakinum varandi loyvi til at nýta, broyta og almannakunngera navnið, búmerkið og møguligt tilhoyrandi tilfar (so sum lýsingar ella frágreiðingar) uttan samtykki ella endurgjald.

Eru tit rætt tryggjað, um lívið skuldi háttað seg øðrvísi enn ætlað?

Ognarmissur er harmiligur, men rakar ikki líka hart, sum um makin fellur frá.

Tað kann gerast ein dyggur fíggjarligur smeitur fyri familjuna.

Við eini tilskilan ásetir tú, hvør hevur rættin til útgjaldið, um tú brádliga skuldi farið hiðani.
Á kundaportalinum Mítt LÍV sært tú, hvør er skrásettur í tíni tilskilan.

Tú kanst broyta tína tilskilan her.

Hoyr um Jens og Kristinu í filmsbrotinum:

LÍV og Norðoya Sparikassi flyta inn í nýggjan bygning á Óðinshædd í Havn. Tað er LÍV, sum letur bygningin byggja, og verður hann liðugur á sumri 2025.

Nýggi bygningurin er í trimum hæddum. Norðoya Sparikassi og LÍV fara at leiga ávikavist niðastu og ovastu hædd, meðan miðhæddin ætlandi verður skrivstovuhotell, sum passar væl til smærri feløg og fyritøkur. Bygningurin lýkur øll nútíðarkrøv og hevur fokus verið á nýtsluna í bygninginum. Varandi orka verður nýtt til at hita bygningin, ið er bygdur við tilfari, sum krevur lítið viðlíkahald. Fyri leigaran hevur fokus verið á ljós-, luft- og ljóðviðurskifti. Arbeitt verður eisini við møguleikanum at seta sól-panel á takið.

Virksemið hjá Norðoya Sparikassa í Havn er nógv vaksið, síðani deildin læt upp í 2007. Hóast tað er trupult at flyta, fær Norðoya Sparikassi ein tíðarhóskandi bygning, sum ikki er so langt frá núverandi staðseting.
”Í tilgongdini at finna nýggj høli, varð tað skjótt greitt, at bygningurin kundi nøkta tørvin hjá sparikassanum framyvir. Eisini letur nýggi bygningurin upp fyri, at kundar kunnu fáa fleiri fíggjarligar tænastur á sama stað” sigur Marner Mortensen, stjóri í Norðoya Sparikassa.
LÍV hevur hildið til í Kopargøtu í nógv ár, men hevur viljað flutt inn í meira tíðarhóskandi høli til frama fyri kundarnar og starvsfólkini.

”Tað verður kensluborið at flyta úr Quillingsgarði, men nýggi bygningurin fer at geva felagnum nýggjar møguleikar og at bøta um atkomuligheitina til felagið” sigur Jan Jakobsen, stjóri í LÍV.

Av tí at bygningurin fer at hava ymiskar leigarar, er ætlanin at skipa fyri einari navnakapping til bygningin. Hetta skal stuðla upp undir samleikan og gera tað lættari at vita, hvar bygningurin er staðsettur og hvat virksemið verður í bygninginum.

Meira fæst at vita við at venda sær til Arnfinnur Gudjónsson, 231112

Positiv byrjan upp á íløguárið 2025 við evropeiskum partabrøvum í oddanum

2025 byrjaði væl á alheims fíggjarmarknaðum. Altjóða partabrøv kastaðu heili 3 prosent av
sær í januar, lánsbrøv lógu um null, meðan tey váðafúsaru kreditt lánsbrøvini (vinnulánsbrøv
og hárentulánsbrøv) høvdu avkast upp á millum 0,5 og 1,3 prosent.
Serliga evropeisk og norðurlendsk partabrøv hava fingið góða byrjan á
partabrævamarknaðinum í 2025. Tey vuksu við ávikavist 6,5 og 4,8 prosentum í januar.
Partabrøv í Kina eru eisini farin væl upp í virði. Donsk partabrøv skuffaðu av nýggjum við
einum falli upp á 0,2 prosent, men gongdin tykist at vera betri nú fyrst í februar. Tey stóru
amerikonsku tøkni-virðisbrøvini – tey sokallaðu Magnificent-7 – sum hava kastað sera væl
av sær seinastu árini, eru hinvegin fallin nakað.
Á lánsbrævamarknaðinum vaks munurin millum stytru og longu renturnar í januar, av tí at
stytru renturnar fullu eitt sindur, meðan tær longru vuksu eitt vet. Eftirspurningurin eftir
vinnulánsbrøvum var positivur í síðsta mánaði, sjálvt um eyka rentan í mun við tey tryggu
ríkislánsbrøvunum er nær við metlág.
Nógvir rávøruprísir vuksu enn meira í januar, og serliga prísurin á gulli og silvuri er farin nógv
upp.

Hví? Trump elvir til gleði og óvissu og ófriður um vitlíki
Hóast forsetaskiftið í USA hevur elvt til størri fíggjarliga og geopolitiska óvissu, hava
avkøstini í januar verið góð. Hóttanir um revsitoll á handilssamstørv skapar eisini óvissu
millum íleggjararnar. Og tað sama gera ætlanir um stórar sparingar í almenna geiranum í
USA.
Breið semja er um, at eitt alheims handilskríggj fer at raka heimsbúskapin meint og serliga
partabrævamarknaðirnar. Men fyribils væntar marknaðurin, at hóttanirnar um revsitoll og
møgulig aftursvar frá handilssamstørvunum hjá USA ikki fara at vera so galin. Hinvegin
væntast, at Trump fer at lækka partafelagsskattin enn meira og taka burtur nógvar
reglugerðir, sum serliga íleggjarum í partabrøv dámar væl.
Framgongdin hjá teimum stóru tøkni-partabrøvunum í USA er uppsteðgað eitt sindur. Hetta
kemst av sera høgari prísáseting, skuffandi roknskapum og tíðindum um, at Kina mennir
bílig vitlíkismodell, sum kunnu máta seg við tey sera dýrt mentu amerikonsku modellini.
Íleggjararnir óttast tí fyri, at vitlíki ikki fer at hava so nógva inntøku við sær sum væntað
orsakað av hørðu kappingini úr Kina.
Búskapurin í USA heldur eisini fram við at vaksa, hóast nøkur tekin um veikleikar í
byggigeiranum. Vøksturin í evropeiska búskapinum er nakað minni, og tað sama er galdandi
fyri inflatiónina. Tí hevur amerikanski miðbankin steðgað sínum rentulækkingum, meðan
evropeiski miðbankin heldur fram við sínum, sum gagna stytru rentunum í Evropa og í
Danmark.

Alt bíðar framvegis eftir Trump
Íleggjarar um allan heimin hava bíðað í spenningi eftir at vita, hvørjum politikki Donald Trump
fór at koma við, eftir at hann tók við aftur sum forseti tann 20. januar. Nógv er komið fram nú,
men framvegis valdar stór óvissa um hansara veruligu ætlanir á teimum stóru politisku
økjunum, sum hava týdning fyri fíggjarmarknaðirnar. Hetta er galdandi fyri bæði vavið av
almennu sparingunum, hvussu revsitollur verður brúktur móti handilssamstørvunum og
hvussu hesi reagera. Ikki minst, hvussu ES og Kina fara at reagera.
Sigast kann, at marknaðurin veit meira nú, men so kortini ikki. Tí politiskar útsagnir frá
Donaldi Trump komandi tíðina fara framvegis at kunna skapa rembingar á gjaldsoyra-,
partabræva- og lánsbrævamarknaðunum.
Fokus verður eisini á konjunkturgongdina í USA og Evropa, á pengapolitikkin hjá Fed og
ECB og hvussu kinesiska stjórnin handfer stígin, sum er komin í kinesiska búskapin og
álvarsomu afturgongdina á sethúsamarknaðinum.
Harafturat fer vitlíkismenningin kanska at fáa stóran týdning, og her eru tvær hugsandi
støður:

• Positiva støðan: Teir flestu tøkni-toppstjórarnir í USA halda ikki, at bílig vitlíkismodell
  úr Kina so sum Deepseek fara at undirgrava sínar møguleikar fyri vinningi. Hinvegin
  fer bíligari atgongd til vitlíkis-tøknina at økja um eftirspurningin, og harvið at halda
  bæði vinningi og partabrævakursinum uppi.
  
• Negativa støðan: Nógvir tøkni-serfrøðingar og búskaparfrøðingar halda, at
  amerikonsku tøkni-risarnir gera ov nógvar íløgur í vitlíki og annað so sum teldukipp,
  dátusentur, netverk og so framvegis. Hetta kann sigast at minna um, tá ið mann seint
  í hálvfemsunum gjørdi íløgur í hópatali í internetið, sum so aftur hevði við sær
  búskaparliga niðurgongd.

Sostatt kann væntast, at fíggjarmarknaðirnir fara at halda vakið eyga við Trump, vitlíkismenningini, konjunkturunum og pengapolitikkinum hjá teimum stóru miðbankunum, og tað
fer at hava avgerandi týdning fyri tey avkøst, sum verða heystað næstu mánaðirnar.

Vit hava ENN einaferð megnað at seta umsitingarkostnaðin niður.

LÍV hevur sum aðalmál, at ágóðin hjá felagnum skal koma kundunum til góðar.  
 
Felagið hevur seinnu árini bjóðað nógvum nýggjum kundum vælkomnum. Hetta ber við sær, at alt fleiri herðar eru at bera samlaðu byrðarnar.
 
Við útgangsstøði í góðu gongdini hevur felagið enn einaferð valt at lækka umsitingarkostnaðin fyri kundarnar hjá P/F Tryggingarfelagnum LÍV, sum hava marknaðarrentuskipan, talan er um kundar við uppsparing sum er stovnað eftir 2012.
 
Frá 1. januar 2025 lækkaði umsitingargjaldið av árliga inngjaldinum til eftirløn góð 16%. Umsitingarkostnaðurin av inngjaldinum lækkar úr 3% niður á 2,5%. Spardi umsitingarkostnaðurin verður lagdur afturat eftirlønaruppsparingini hjá kundanum, soleiðis at meira verður eftir til eftirlønina, tá ið kundin fer av arbeiðsmarknaðinum. Fasta árliga gjaldið verður óbroytt kr. 150.
 
Síðani 2016 er umsitingargjaldið av árliga inngjaldinum lækkað úr 6% niður á 2,5%, ímeðan árligi fasti kostnaðurin er lækkaður úr kr. 300 niður á kr. 150.

Alt gera vit, so tú kanst hugsavna teg um títt LÍV.

Negativur endi á 2024, sum var eitt positivt íløguár, men stórir munir á
avkøstum

Eitt megnar partabrævaár, sum hevur givið upp í 25% í avkasti á
alheimspartabrøvum endaði við einum lítlum kursfalli í desember upp á 0,4%. Men
hetta lítla fallið fevnir tó um stóran vøkstur í nøkrum fáum amerikonskum tøkni-partabrøvum, tey sonevndu Magnificent-7, og annars kurstap í stórum pørtum av
restini av marknaðinum.

Donsk partabrøv høvdu enn ein vánaligan mánað, har tey vórðu drigin niður av
einum stórum falli í Novo-partabrævinum og endaðu desember við einum falli upp á
3,9%. Um hugt verður at øllum 2024, endaði avkastið við einum lítlum minusi upp á
0,6% ella heili 33 prosentstig lægri enn avkastið hjá ársins vinnara, teimum
amerikonsku partabrøvunum. Hetta er annað árið á rað, at donsk partabrøv liggja so
langt aftanfyri.

Í USA eru longu renturnar løgið nokk farnar upp, síðani amerikanski miðbankin Fed, í
heyst fór undir at lækka stuttu rentuna. Rentuhækkingin í USA hevur lutvíst smittað
renturnar í Evropa og Danmark, og tí var avkastið á lánsbrøvum eisini negativt í
desember. Undantakið er váðafullu vinnulánsbrøvini, tey sokallaðu high yield – lánsbrøvini, sum kastaðu eitt lítið pluss av sær.

Hví? Bjartskygni um vitlíki, nýggj inflatión og skuldarófriður, ”Trump-handilin”
steðgar upp

Amerikanski búskapurin heldur fram við at yvirraska positivt við størri vøkstri og fleiri
nýggjum arbeiðsplássum enn væntað. Samstundis er inflatiónin farin at vaksa aftur,
eftir at hon annars var fallin nógv – so nógv, at hon nærkaðist málinum hjá Fed, sum
er at tola príshækkingar upp í mesta lagi 2% um árið. Inflatiónin í USA veksur í løtuni
2,7%, og pílurin peikar uppeftir.

Vakstrar- og inflatiónstølini, ið eru hægri enn áður væntað, minka um álitið á, at Fed
framhaldandi fer at lækka stuttu renturnar, sum tey annars hava sagt seg vænta at
gera í 2025. Hetta trýstir renturnar upp. Rentan hækkar eisini orsakað av stúranini
fyri skuldarstøðuni í USA. USA koyrir í hesum árum við risastórum halli á
fíggjarlógini, sum vanliga bara síggjast í kreppu- ella krígstíðum. Til tess at fíggja
stóra holið í fíggjarlógini skulu nógv statslánsbrøv seljast á marknaðinum.

Hægri rentur hava við sær, at marknaðarvirðið á verandi lánsbrøvum fellur, og verða
lánsbrøvini sostatt bíligari at keypa og meira lokkandi samanborið við partabrøv. Tí
eru rentuhækkingarnar eisini farnar at tálma partabrævavøkstrinum. Men framvegis
hoyrast bjartskygdar røddir um vitlíki frá fremstu tøknifyritøkunum, og tí klára tey seg
betur enn restin av partabrævamarknaðinum. Tó eru tekin um broytingar, tí
tøknipartabrøvini eru høgt virðismett í løtuni.

Umframt hægri rentuna hevur partabrævamarknaðurin í 2025 eisini avbjóðingar
orsakað av stórum væntanum. Eitt er, at nógv partabrøv verða seld við høgari
virðisáseting, og eitt annað er, at partabrævagreinarar vænta, at feløgini kunnu økja
um longu stóra vinningin við 15-20 prosentum afturat í ár.

Alt bíðar eftir Trump

Øll bíða spent eftir at síggja, hvønn politikk Trump fer at føra, tá ið hann verður
forseti aftur 20. januar 2025. Einki er vist, halda flestu serfrøðingar, tí Trump er
kendur fyri at siga nógv, ið ofta fer í ymsar ættir. Tað er støðan í Grønlandi seinastu
vikurnar eitt gott dømi um.
Í løtuni verður tosað um eina positiva støðu og eina negativa støðu tíðina eftir 20.
januar:

• Positiv støða: Størri vøkstur og vinningur orsakað av lægri skattum í USA,
  minni inflatiónstrýst orsakað av størri amerikanskari oljuframleiðslu og avtala
  við Kina um handil og ein loysn upp á støðuna í Ukraina.
•  Negativ støða: Hækkandi rentur og størri inflatión trýsta alheims
  bústaðarmarknaðir, serstakliga tann amerikanska og partar av
  húsarhaldsnýtsluni. Samstundis fellur heimshandilin, tí handilsfelagarnir hjá
  USA finna seg ikki í hægri tolli á sínar vørur frá Trump, og tí svara tey aftur.

Eitt víðfevnt handilskríggj við hægri tolli á vørum úr Kina og ES fer at hava við sær,
at amerikanska inflatiónin økist við upp í 2 prosentstig eins og vøksturin verður lægri,
og tískil elva til stagflatión. Og so býttur er Trump ikki, halda nógvir serfrøðingar.
Hann verður kanska eisini forðaður av tí, at veljararnir eru í móti hækkandi
brúkaraprísum, og at Kina kann raka USA hart við einum aftursvari.

Stórur fíggindaskapur er móti Kina tvørtur um floksmarkið í USA, og Peter Navarro,
sum er sera atfinningarsamur mótvegis Kina, er komin upp í toymið hjá Trump. Hesi
viðurskifti tala fyri einari harðari tilgongd til Kina.

Vit vita nógv betur eftir 20. januar.